ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜੰਗ ਦਾ ਅੱਜ 39ਵਾਂ ਦਿਨ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਇਹ ਯੁੱਧ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਮਿਸਰ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇਗਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਿਸਰ ਨੂੰ ਸਿਨਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਾਜ਼ਾ ਤੋਂ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸਿਆ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਗੱਲਾਂ ਕਾਹਿਰਾ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲਣ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੀ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਮਿਸਰ ਦੀ ਅਬਦੇਲ ਫਤਾਹ ਅਲ-ਸੀਸੀ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਨੇੜਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਿਆ ਹੈ। 2013 ਵਿੱਚ ਸਿਸੀ ਦੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਇੱਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਵਧੇ ਹੋਏ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਆਰਥਿਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਨਾਲ। 2018 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਸੀਸੀ ਨੇ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਵਿਦਰੋਹ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਮਦਦ ਮੰਗੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਕਾਰਨ ਮਿਸਰ ਤਣਾਅ ‘ਚ ਹੈ।
ਮਿਸਰ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਹਮਾਸ ਨੇ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਸਮੂਹ (ਆਈਐਸ) ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਈਐਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਮਿਸਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 2020 ਵਿੱਚ ਗਾਜ਼ਾ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਰਹੱਦੀ ਕੰਧ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀਮਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਇਰਾਦਾ ਮਿਸਰੀ ਸ਼ਾਸਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀ ਖਲਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ। ਜਿਸ ਦਾ ਹੋਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣਗੇ ਅਤੇ ਇਹ ਸਿਨਾਈ ਤੱਕ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਪਰ ਗਾਜ਼ਾ ਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ। ਗਾਜ਼ਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਮਿਸਰ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਫਲਸਤੀਨ ਦੀ ਮੰਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਪਹਿਲਾ ਇਹ ਕਿ ਮਿਸਰ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੇ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਾਧਨ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਇਹ ਕਿ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਇਸਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖਤਰਾ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮਿਸਰ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਖਤਰਾ
ਗਾਜ਼ਾ ਤੋਂ ਆਏ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਮਾਸ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਸਿਨਾਈ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਿਸਰ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਮਾਸ ਨਾਲ 2017 ਦੇ ਸੌਦੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਅਸਥਿਰਤਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਮਲੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਗਾਜ਼ਾ-ਅਧਾਰਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਗਾਜ਼ਾ ਤੋਂ ਹਮਾਸ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਘਾਟ, ਅਰਾਜਕਤਾ ਅਤੇ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਸਰ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਪਾਰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਲੜਾਕਿਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਿਨਾਈ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਫਲਸਤੀਨੀ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸਮੂਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤ ਵੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੁਝ ਮੀਡੀਆ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਇਹ ਵੀ ਸਿਧਾਂਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਮਿਸਰ ਦੀ ਸੁਏਜ਼ ਨਹਿਰ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਬੇਨ ਗੁਰੀਅਨ ਨਹਿਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਤੋਂ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਪੱਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਬੇਨ ਗੁਰੀਅਨ ਨਹਿਰ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਸੁਏਜ਼ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ) ਗਾਜ਼ਾ-ਅਸ਼ਕਲੋਨ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਤੱਕ ਫੈਲਿਆ 260 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਗਲਿਆਰਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਹਿਰ ਦੇ ਬਣਨ ਨਾਲ ਮਿਸਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵਪਾਰ ਦਾ ਲਗਭਗ 12 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਹਰ ਸਾਲ 18,000 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸੂਏਜ਼ ਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਕਲਪਨਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣਗੇ। ਸੁਏਜ਼ ਨਹਿਰ ‘ਤੇ ਮਿਸਰ ਨੂੰ $9.4 ਬਿਲੀਅਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਈ, ਇਸ ਸਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਮਾਲੀਆ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ।
ਇਨਪੁਟ: ਦਯਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਚੌਹਾਨ