ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਬਦਲਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਵੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਬਦਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਗਤੀ ਬਦਲਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਵੀ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਬੱਚੇ ਆਧੁਨਿਕ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿੱਦੀ, ਝਗੜਾਲੂ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਵਿਚ ਇਹ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਿਉਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਜ਼ਿੱਦੀ, ਝਗੜਾਲੂ ਅਤੇ ਬੇਸਬਰੇ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਇਹ ਗੁੱਸਾ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਵੀ ਇਹੀ ਗੁੱਸਾ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ? ਆਓ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਆਮ ਕਾਰਨ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਕੱਲਤਾ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਪਰਿਵਾਰ ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕ ਸਾਂਝੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਅੱਜ ਪਰਿਵਾਰ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ 4-5 ਬੱਚੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਹੁਣ 1 ਦੀ ਬਜਾਏ 2 ਜਾਂ 2 ਬੱਚੇ ਹਨ | ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਹਰ ਜ਼ਰੂਰਤ ਮੰਗਦੇ ਹੀ ਪੂਰੀ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ‘ਚ ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜੋ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਤੁਰੰਤ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਬਰ ਟੁੱਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਉਹ ਸਿਰਫ ਸਭ ਕੁਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਉਸਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਇਦਾਦ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਬੱਚੇ ਹਮਲਾਵਰ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?
ਮਾਂ-ਬਾਪ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਨਾ ਦੇਣਾ ਵੀ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੱਚਾ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਈ ਵਾਰ ਗੁੱਸੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੇਮਿੰਗ ਬੱਚੇ ਖੇਡ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਹਮਲਾਵਰਤਾ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਾ ਲੜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿੱਤਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਖੇਡ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਲੜ ਕੇ ਜਿੱਤ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਲਈ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਾ ਕਿਵੇਂ ਵਿਹਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਉਹ ਜ਼ਿੱਦੀ, ਝਗੜਾਲੂ ਜਾਂ ਗੁੱਸੇ ਵਾਲਾ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ
ਹਮਲਾਵਰਤਾ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ?
ਬੱਚੇ ਦੀ ਇਕੱਲਤਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰੋ। ਉਸ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਓ। ਉਸ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣੋ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਸਕੇ। ਨਾਲ ਹੀ, ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਬਾਰੇ ਸਮਝਾਓ। ਜਿਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਸਮਝਾਓ। ਉਸ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਸਿਖਾਓ ਅਤੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਵਿਹਾਰ ਵਿਚ ਕੁਝ ਬਦਲਾਅ ਆਵੇ। ਨਾਲ ਹੀ ਇਕ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਬੱਚੇ ਦੀ ਹਰ ਮੰਗ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਮੰਗੇ, ਪੂਰੀ ਨਾ ਕਰੋ। ਹਰ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਹਰ ਮੰਗ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਓ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਸਮਝਾਓ।
ਉਸਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖੋ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਦੂਜੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰੋਲ ਮਾਡਲ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਗੇਮਾਂ ਕਿਵੇਂ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਹਮਲਾਵਰ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਆਦਤ ਬਦਲੋ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਨਾ ਬਣ ਜਾਵੇ।